Budżet obywatelski w Koninie – ciąg dalszy

W dniu dzisiejszym udostępniono protokół z posiedzenia zespołu ds. budżetu partycypacyjnego dla Miasta Konia z dnia 02.01.2013 r. Jesteśmy zdziwieni faktem, że spotkanie było protokołowane jeszcze przed jego rozpoczęciem i przybyciem wszystkich przedstawicieli zespołu do sali. Dzięki temu możemy przeczytać między innymi o „wtargnięciu” przedstawicieli Akcji Konin na posiedzenie (w którym nie uczestniczyliśmy), a także o tym, że cytowane przez nas przepisy, uzasadniające nasze „wtargnięcie”, nie mają zastosowania. Problem w tym, że kilka dni przed posiedzeniem zespołu uzyskaliśmy telefoniczne zapewnienie przewodniczącego Mateusza Cieślaka, że spotkania nie są zamknięte i jeśli ktoś chce przyjść, to nie zostanie wyproszony. Skąd zatem zwrot „wtargnięcie”? Dodatkowo, w czasie naszego pobytu w Sali Ratuszowej, nie powoływaliśmy się na żadne przepisy, dlaczego zatem w protokole umieszczono opis zdarzenia, które nie miało miejsca? I ostatecznie, dlaczego jest to kolejny protokół sporządzony niezgodnie z regulaminem Zespołu? O czym to świadczy? Być może posiedzenia powinny być nagrywane, aby w przyszłości uniknąć tego typu nieścisłości.

Po przeczytaniu protokołu z posiedzenia Zespołu ds. Budżetu Partycypacyjnego z dn. 18.12.2013 Miłka Stępień i Waldek Duczmal postanowili odpowiedzieć na pytania stawiane sobie przez Zespół ds. BP (pytania Zespołu ds. BP pogrubioną czcionką). Mamy nadzieję, że trochę pomogą zarówno odpowiedzi jak i zbiór linków do różnych inspiracji w sprawie budżetu obywatelskiego.

Pytania zadawane przez członków grupy roboczej dotyczyły miedzy innymi:

• jaka ma być nazwa budżetu ? ( na pewno nie „partycypacyjny” )

Powinien się nazywać obywatelski. Większość takich budżetów w Polsce nosi tę nazwę, więc stworzymy przy okazji jakieś poczucie przynależności do tych elitarnych miast, które budżet obywatelski już mają, a przy okazji unikniemy trudności z wymówieniem trudnego słówka.

• kiedy i w jakiej formie startujemy jako zespół roboczy z kampanią informacyjną dotyczącą programu ?

Taka kampania już powinna trwać. Proponujemy na początek stworzenie adresu mailowego dla propozycji mieszkańców, którzy już teraz mogliby je przysyłać Zespołowi ds. Budżetu Partycypacyjnego np. budzetobywatelski@konet.pl. Szukanie adresów członków Zespołu ds. BP może zniechęcić część zainteresowanych. Powinny też już odbywać się spotkania informacyjne i edukacyjne oraz tematyczne. Dobrze by było, żeby pojawiały się również artykuły w prasie lokalnej, w których dzielono by się informacjami na temat konkretnych aspektów BO i przygotowywano mieszkańców do tego, jak będzie wyglądała konińska procedura składania propozycji do budżetu. Według harmonogramu wnioski będzie można już składać w marcu, więc już teraz należałoby rozpocząć kampanię informacyjną przedstawiającą szczegółowe informacje tego typu.

• kto będzie miał prawo wyboru ( głosowania) tylko mieszkańcy?, tylko pełnoletni?

Przykład z Łodzi, możliwość głosowania od 16 roku życia – to idealne narzędzie pokazujące obywatelskość młodzieży, mamy młodzieżową Radę Miasta na którą młodzież głosuje, to będzie kolejne takie narzędzie dla niej. W budżetach obywatelskich rad dzielnic Warszawy wnioski będzie można składać i na nie głosować już od 13 roku życia – możemy nad tym dyskutować, to może być ciekawe doświadczenie. Żeby zagłosować nie trzeba być w Koninie zameldowanym, wystarczy fakt zamieszkania.

• co chcemy dzięki temu osiągnąć?

– wesprzeć proces decentralizacji władzy,
– zmniejszyć dystans między samorządem a mieszkańcami, zbudować zaufanie między nimi,
– dać mieszkańcom wpływ na decyzje dotyczące miasta, zaktywizowac mieszkańców, zaanagażować tych, którzy dotychczas w życiu publicznym nie uczestniczyli,
– zwiększyć przejrzystość zarządzania środkami publicznymi,
– skierować pieniądze na zapomniane lub lekceważone dotąd obszary.

• co z wnioskami , które zostaną złożone po ustalonym terminie?, jak je obsłużyć?

Wnioski złożone po ustalonym terminie powinny być nieważne. Należy dotrzymywać wszystkich uzgodnień i terminów wypracowanych w trakcie konsultacji. Wnioski te nie mogą też przechodzić na następny rok, muszą być składane powtórnie.

• w jakiej formie, w jaki sposób mają być składane propozycje ( czy w formie pisemnej, czy elektronicznej)?

W pisemnej (listownie i składane w UM) i w elektronicznej (na specjalny adres mail) na specjalnych formularzach. Warto się też zastanowić nad utworzeniem specjalnych punktów do przyjmowania wniosków na terenie całego miasta. Dodatkowo powinny być otwarte punkty doradztwa, gdzie mieszkańcy będą mogli dopytać się o różne kwestie związane z wnioskami i otrzymać pomoc w przygotowaniu swoich propozycji, tym bardziej, że pierwszym etapem oceny wniosków wg harmonogramu zaproponowanego przez Zespół ds. Budżetu Partycypacyjnego to ocena wykonalności projektu dokonywana przez urzędników miejskich. Mieszkańcom powinno się umożliwić wypełnienie wniosków zgodnie z wymogami, według których będą one później oceniane, co oznacza, że potrzebna będzie pomoc urzędników już na etapie składania wniosków.

• jak ( i za ile?)promować możliwość nadsyłania propozycji zadań?

• jak ( i za ile?) promować głosowanie nad wyborem zadań do realizacji?

ZA ILE? – W budżecie miasta na 2014 rok nie znaleźliśmy żadnych środków przewidzianych na budżet obywatelski, więc nie wiemy, jakimi pieniędzmi na promocję dysponujemy.
JAK promować? W Łodzi na przykład, odpowiednio wcześnie ogłoszono konkurs dla NGO na promocje budżetu, który wygrały dwie organizacje – uczyniono je odpowiedzialnymi za całość działań promocyjnych – koszt ok. 200 tys. zł. Konin nie ma niestety tyle czasu. Jakie więc działania?:
– włączenie wszystkich zainteresowanych budżetem obywatelskim radnych miejskich – spotykając się ze swoimi wyborcami w przestrzeni miejskiej przy okazji mogą mówić też o budżecie. Jeśli nie są jeszcze zbyt w temacie zorientowani Akcja Konin deklaruje pomoc w organizacji szkoleń dla nich z samorządowcami, którzy takie budżety mają już w swoich miastach i z NGO, które w tym uczestniczyły,
– włączenie do działań wszystkich zainteresowanych budżetem obywatelskim organizacji pozarządowych w mieście – może przesunąć Tydzień NGO na okres wiosenny i w jego ramach promować budżet obywatelski? W tym roku w Tygodniu NGO skupić się tylko na tym,
– współpraca z Młodzieżową Radą Miasta,
– utworzenie w Centrum Organizacji Pozarządowych punktu informacyjnego na temat budżetu obywatelskiego,
– przeprowadzenie szeroko-zakrojonych działań edukacyjnych i warsztatów dla mieszkańców, podczas których przedstawiano by ogólne informacje o budżecie obywatelskim oraz szczegółowe dot. sposobu przygotowania wniosków.

• w jaki sposób przeprowadzić głosowanie?

Głosowanie w lokalach wyborczych, może tylko inaczej podzielić miasto, bo okręgi wyborcze w Koninie są ułożone trochę sztucznie. Może podział na obręby? Samo głosowanie: jak wybory samorządowe?

• jak ( w jaki sposób) zachęcić osoby do aktywnego uczestnictwa ( promocja?) ?

To najtrudniejsza część prac nad budżetem. Na początek trzeba dobrze ustalić wszelkie zasady debaty i trzymać się ich. Należy zorganizować jak najwięcej spotkań otwartych dla mieszkańców. Poprosić o promocję lokalne media.
Przy głosowaniu kolejnych budżetów mieszkańcy będą zwracali uwagę na realizacje poprzednich – te muszą być więc realizowane idealnie i na czas – to także jeden z elementów promocji budżetu obywatelskiego. Nie można np. zmieniać projektów, trzeba je realizować w takiej formie w jakiej wygrały. Jeśli np. wygrał projekt na parking na 12 samochodów, a UM dostrzega możliwość zrobienia tam 15 miejsc, realizujemy projekt na 12.
I nie zrażajmy się brakiem zainteresowania. W Łodzi we wszystkich spotkaniach wzięło udział ok. 500 osób. Z roku na rok będzie coraz więcej aktywnych mieszkańców.

• czy dzielić na „małe” i „duże” propozycje?

Małe, czyli dotyczące np. ulic, dzielnic? I duże – ogólnomiejskie? Jest to bardzo dobry pomysł, aby tak je podzielić, gdyż pozwala na włączenie się mieszkańców, którzy chcą wprowadzić coś na mniejszą skalę, bardziej lokalnego: w ten sposób prawdopodobne jest, że więcej obywateli weźmie udział. W Sopocie na kartach do głosowania istnieje taki podział – głosujący stawiają więc po jednym krzyżyku na propozycję w każdym dziale. Już na samym początku trzeba by jednak było podzielić pulę budżetu miejskiego na dwie części, np. 30% na małe.

Trochę inspiracji:

http://www.instytutobywatelski.pl/wp-content/uploads/2013/03/budzet_partycypacyjny.pdf

http://www.praktykateoretyczna.pl/PT_nr5_2012_Logika_sensu/14.Lefebvre.pdf

http://budzet.dlalodzi.info/

http://www.poznan.pl/mim/main/poznanski-budzet-obywatelski-2013,p,15574,23652,23653.html

http://www.maszglos.pl/strefa-wiedzy/budzet-obywatelski/

http://www.um.warszawa.pl/aktualnosci/warszawski-bud-et-obywatelski

http://publica.pl/teksty/krytycznie-o-budzecie-partycypacyjnym-w-sopocie

http://publica.pl/teksty/narzedzia-partycypacji-nie-gwarantuja-partycypacji

https://mac.gov.pl/budzet-partycypacyjny-1/

http://myobywatele.org/baza-wiedzy/inspiracje/jak-wprowadzic-budzet-obywatelski/